Wednesday, 30 May 2007

Te Reo Maori 101

1. Ko wai te Tumuaki o te kura?
Ko Mr Burroughs te Tumuaki o te kura.
2. Ko wai tetahi o nga kaiako e whakaako ana i te hakinakina?
Miss Cummings, Ms Chapman, Mr. Healy, Mr. McAuly
3. He aha tetahi kai e kore e taea ai te hoko i te toa kai o te kura?
Kai that CAN'T be bought at the school canteen.
4. He aha nga kara o te panekoti o nga kotiro o te kura?
He whero, he kakariki me te pango (any of these colours are correct)
5. He aha te ingoa o te wharenui o te kura?
Ko Kimhia te Matauranga te ingoa o te wharenui.
6. Ko wai ou tipuna?
The names of your grandparents.
7. Tuhia to pepeha.
Maunga, awa, waka, iwi, hapu, marae
8. He mokai tau? He aha? Ko wai tona ingoa?
Do you have a pet? What? What is it's name?
9. He aha te whanaungatanga o Karina raua ko Waiaana?
If you answered 'sisters' or tuakana/ teina then well done.
10. He aha te whanaungatanga o Whaea Maxx raua ko Mana?
Mana is Whaea Maxx's son.
11. Tuhia tetahi tauparapara.
Any of the tauparapara that you have learnt this year incl Ka tangi te titi, Ka tangi te kaka....
12. Tuhia tetahi karakia kai.
Karakia for meals.
13. 'Takahi manuhiri. He whare pungawerewere.' He aha te tikanga o tenei whakatauki?
If you do not look after your visitors, your house will become a house for spiders.
14. He aha matou e kore ai e noho i runga i nga turu?
Well done those who answered. My mistake - it was supposed to be tepu!!
15. He aha nga ringawera o te marae?
The ringawera are those that look after the catering side of the marae.
16. I aha koe inanahi nei?
What did you do yesterday?
17. Kei te aha koe inaianei?
What are you doing now?
18. Ka aha koe apopo?
What will you do tomorrow?
19. Na wai koe i mau mai ki te kura?
Who brought you to school.
20. Ina pakeke koe, he aha to pirangi? Tuhia ou wawata katoa.
When you get older, what do you want to do? Write your dreams.

9 comments:

Whaea Maxx said...

1. Ko Whaea Maxx te Tumuaki o te kura.
2. Ko Matua Haro tetahi o nga kaiako e whakaako ana i te hakinakina.
3. He hoiho tetahi kai e kore e taea te hoko i te toa kai o te kura.

Anonymous said...

1.Ko mr burrough te tumuaki ote kura.

2.Ko ms cummings tetahi o nga kaiako e whakaako ana i te hakinakina.

3.He aporo tetahi kai e kore e taea ai te hoko i te toa kai o te kura.

4.He whero me pango me kahurangi/kakariki/kowhi/karaka nga kara o te panekoti o nga kotiro o te kura.

5.He kimihia te matauranga te ingoa o te wharenui o te kura.

6.Ko Edward raua Ko Beryl toku tipuna.

7.Ko Aoraki te maunga.
Ko Takitimu te waka.
Ko Kaitahu te iwi.
Ko Waitaki te awa.
Ko Ngati Mamoe te hapu.
Ko Ngati wheke te marae.
Ko tamatia arikinui te rangatira o toku waka. THERE YOU GO!!

8.PASS

9.He

Anonymous said...

1.ko mr burrough te tumuaki o te kura
2.ko miss chapman tetahi o nga kaiako e whakaako ana i te hakinakina
3.
4.he kakriki me te whero me te kikorangi me te ma me te pango me te kowhai
5.he kimihiatematauranga te ingoa o te wharenui o te kura
6.ko tacey me mark oku tipuna
7.ko taupiri te maunga
ko waikato te awa
ko tainui te waka
ko waipapa me maketu oku marae
ko maniapoto te hapu

8.kaore au e marama te kupu mokai
9.
10.whaea maxx is the mother of mana
11.ka tangi te tit
ka tangi te kak
ka tangi hoki ahau
tihei mauri ora
12.
13.he
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.

Anonymous said...

1.Ko Mr Burrows te tumuaki o tenei kura
2.Ko Mr Fortune tetahi kaiako e whakaako ana i te hakinakina
3.He poaka kunikuni tetahi kai e kore e taea te hoko i te toa kai o te kura.
4.He whero te kara o te panekoti o nga kotiro o te kura
5.Ko Kimihia te Matauranga to ingoa o te wharenui o te kura
6.Ko Towsa raua ko Mavis toku tipuna
7.Ko Te poho o Tamatea te maunga,Ko Takitimu te waka, Ko Ngai Tahu te iwi, Ko Te Wheke te marae, Ko Te Rangi Whakaputa te tangata, Ko Rapaki te hapu.
8.Ko Sheryl Lorinda Tewhaea McKenzie toku ingoa,He tekau ma ono oku tau.
9.Ko Karina te tungane o Waiaana
10.Ko Mana te tamaiti o Whaea Maxx.
11.Ko Ranginui kei runga, Ko Papatuanuku kei raro, Ko nga tangata kei waenganui.
Tihei mauri ora!
12.E te Atua, whakapainga enei kai, hei oranga mo matou tinana,whanau hoki ki te taro o te ora, hei ihu karaiti. Ake, ake, ake Amene
13.If youre house is full of spider(s)/webs, the manuhiri won't visit.
14.because they swing on their chairs.
15.The ringawera are the cooks at a marae.(often the aunties)
16.Kei te takaro ahau i te whutupaoro inanahi ra.
17.He raruraru ahau inaianei.
18.Kei te haere ahau ki te kura apopo
19.I mau ahau a Hawiti me Iti ki te kura.
20.I pirangi ahau i haere ki te kura o Hakinakina ina pakeke.

Anonymous said...

1. ko Mr Bouroghs te tumuaki o toku kura.
2.ko ms Cummings tetahi kaiako o te hakinakina o toku kura.
3.he chockbare toa kai o te kura
4.he kakariki,whero,kekorangi,ma me pango nga te tae o te panikoti o toku kura.
5.ko kimihea tematauranga te ingoa o te wharea o nga kura.
6.

Anonymous said...

1. ko matua burrough te tumuaki o te kura
2. ko matua fortune tetahi kaiako o te hakinakina
3. he kumara tetahi kai e kore e taea ai te hoko i te toa kai o te kura.
4. he whero,kakariki,pango me kahurangi nga kara o te panekoti o nga kotiro
5. he kimihia te matauranga te ingoa o te whare o te kura
6. ko marama raua ko eddie oku tipuna
7. Hoea mai te waka o takitimu ki aotearoa nei
ki a puhia au te hau o aoraki
ki a titiro iho au ki te awarere o waitaki
ki a noho whakaruruhau au ki te marae o te wheke
ki a mau au te korowai o te ngatimamoe
ki a tu rangatira au hei raukura o te iwi o ngaitahu
8. kaore au i marama te kupu mokai!
9. me and karina are sisters!
10. ko whaea raua ko tama!
11. tuhia ki te rangi
tuhia ki te whenua
tuhia ki te ngakau o nga tangata ko te mea
nui ko te aroha
tihei mauri ora!
12.e te atua whakapainga enei kai hei oranga m0 matau tinana whanau hoki ki te tara o te ora a ihu
karaiti me te aroha o te atua me te whiwhinga tahitanga ki te wairua tapu ake ake ake amene
13.
14

Anonymous said...

q1:Ko Mr Burrows te tumuaki o te kura.

q2:Ko Mrs Chapman tetahi o nga kaiako e whakaako ana i te hakinakina.

q3:He poaka tetahi kai e kore e taea te hoko i te kai o te kura.

q4:Pango te kara o te panekoti nga kotiro.

q5:Ko Kimihia te matauranga te ingoa o te wharenui.

q6:Ko Margaret raua ko Colin oku tipuna.

q7:Ko Taupiri toku maunga
Ko Waikato toku awa
Ko Tainui toku waka
Ko Tainui toku iwi
Ko Maurea toku marae
Ko Ngati Hine toku hapu

q8:Takau ma wha oku tau,toku rawhanau,Ko Shaunita toku ingoa

q9:Ko Karina raua ko Waiaana nga tungange.

Q10:Ko Te aurere te whanaungata o Whaea Maxx raua ko Mana.

q11:Ko Ranhginui ki runga
Ko Papatuanuku ki raro
Ko nga tangata ki waenganui


q12:E te atua,whakapainga enei kai, hei oranga mo matou tinana, whanau hoki ki te taro o te ora,a ihu karaiti to matou kai whakaora,ake ake amene

q13:If your house is full of spider webs,your guest will not come.

q14:Because people swing on the chairs

q16:I haere ahau ki toku hakinkina

q17:Kei te noho ahau i runga i te turu

q18:I haere ahau ki toku whare apopo.

q19:I mau toku pukapuka ki te kura

q20:

Anonymous said...

1.Ko Mr Borrows te Tumuaki o te kura.
2.Ko Whaea Maxx tetahi o nga kaiako e whakaako ana i te hakinakina.
3.He poaka tetahi kai e kore e taea te hoko i te toa kai o te kura.
4.He pango nga kara o te panekoti o nga kotiro o nga kotiro o te kura.
5.He Kimihia Te Matauranga te ingoa o te wharenui o te kura.
6.Ko Berther raua ko Te Paritutu toku tipuna.
7.Ko Maunga Pohatu toku Maunga
Ko Rahiri toku Marae
Ko Ngatirere toku awa
Ko Matatua toku Waka
Ko Tuhoe taku Iwi
8.Ko Christina toku ingoa
Tekau ma wha oku tau.
Ko Miller toku whanau.
9.He Waiaana te taina toku Karina te whanaungatanga.
10.He Mana te tamariki toku Whaea Maxx te whanaungatanga.
11.Tuhia ki ta Rangi
Tuhia ki te Whenua
Tuhia ki nga Tangata katoa
Tehei Mauri Ora.
Tetahi tauparapara
12.Matau nui i te rangi whakapai nga enei kai, Amene.
13.if your house is full of spider webs the manuhiri wont come.

Anonymous said...

1 ko mr burrows te tumuaki o te kura
2 ko sue tetahi o nga kaiako e whakaako ana i te hakinakina
3 he kuri tetehi kai e kore e taea ai te hoko i te toa kai o te kura
4 he whero raua me kowhai me kikorangi me kakariki me pango me ma nga karak o te panekoti o nga kotiro o te kura
5te whare o kimihia te matouranga toe ingoa o te wharenui o te kura
6ko ira raua ko brian te tipuna te taha o toku mama
pirihera

Kei te aha koe?

Kei te aha koe?
Rasta meets Maori

Tama toa me tana taiaha